ABD bölgede dört politika önceliği belirledi: Müttefikleri ise Kürtler…

PeyamaKurd - İsrail-Gazze savaşı, IŞİD varlığı ve ABD güçlerine saldırılar Suriye'deki dengeleri değiştirecek gibi duruyor. ABD Kongresi, bölgesel çatışmalar nezdinde Suriye politikasını yeniden gözden geçirebilir. 

ABD'nin önde gelen düşünce kuruluşlarından birisi olan Wilson Institute'de, ABD'nin Suriye'deki hedefleri ve son bölgesel gelişmeler kapsamında ortaya çıkan yeni gerçekliğin, ABD'nin Suriye politikasını nasıl etkileyebileceğinin değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

ABD'nin 2012 yılından bu yana bölgedeki 'hedeflerine' ilişkin genel başlıkların ele alındığı analizde, özellikle son dönemde Gazze’de olan savaş ve Suriye ile Irak’ta ABD üslerine olan saldırılardan kaynaklı olarak bu politikalarda değişiklik yapabileceği öne sürüldü.

Analizde ayrıca Kürtlerin liderliğindeki Demokratik Suriye Güçleri (DSG), ABD'nin 'bölgesel ortağı' olarak tanımlandı ve kongrenin yeni gerçeklik doğrultusunda 'savunma yardımlarını' yeniden değerlendirebileceği vurgusu yapıldı.

***

2011’den bu yana Suriye’de 5 ülke varlığını sürdürüyor

2011 yılında başlayan Suriye iç savaşı sonucu ülke nüfusunun yaklaşık yarısını yerinden oldu ve yarım milyondan fazla insanın ölümüne zemin hazırladı.

O günden bu yana Suriye'de en az beş ülke faaliyet gösteriyor ya da askeri güç bulunduruyor. Bunlar; Rusya, Türkiye, İran, İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri.

ABD Suriye politikasını, BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararı uyarınca Suriye ihtilafına müzakere edilmiş bir siyasi çözüm bulunmasını desteklemek ve IŞİD’in kalıcı bir yenilgiye uğratılması olarak açıklamaktadır.

Öte yandan Ekim 2023'te İsrail-Hamas arasında patlak veren çatışmalar, İran destekli milis grupların Suriye ve Irak’taki ABD üslerine saldırmasına ve ABD'nin karşılık vermesine yol açtı.

Esad dördüncü 7 yıllık dönemini kazandı

Rusya ve İran tarafından desteklenen Esad rejimi, çoğu büyük şehir de dahil olmak üzere Suriye topraklarının yaklaşık üçte ikisini kontrol ediyor. Esad 2021'de dördüncü yedi yıllık dönemini kazandı.

ABD'li yetkililer ise bu seçimi "demokrasiye hakaret" olarak nitelendirdi.

Esad yönetimine karşı bazı silahlı direnişler devam ediyor ancak Arap Birliği ve bazı Arap devletleri hükümetle ilişkileri normalleştirdi ve Esad ile üst düzey yetkilileriyle doğrudan temas kurdu.

Kürtler, özerk yönetim kurdu

IŞİD’in, ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafından yenilgiye uğratılmasının ardından Kürtler, Kuzeydoğu Suriye Özerk Yönetimi olarak da bilinen Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni kurdu.

Türkiye ise, SDG’nin PKK ile olan bağlantısı olduğu nedeniyle ABD müttefiki Kürt güçlerine, operasyonlar düzenledi.

Diğer yandan bazı Arap aşiret güçleri de Ağustos 2023'ten bu yana Suriye hükümetinin desteğiyle SDG'ye karşı silahlandı.

Suriye'nin kuzeybatısında muhaliflerin elinde bulunan bölgelerde yaşayanların çoğu, Suriye'nin Esad kontrolündeki bölgelerinden göç etmek zorunda kaldı ve tahminen %75'i temel ihtiyaçlarını karşılamak için BM yardımına muhtaç…

Suriye’deki Türkiye kontrolünde olan bölgeler

Suriye'de Türkiye'nin kontrolündeki bölgeler, Türklerin, Suriyeli milis güçlerle işbirliği içinde yönettiği toprakları kapsıyor.

Bu bölgelerde Türkiye, sınır komşusu oldukları Türk illerine bağlı yerel konseyler kurdu ve bazı temel hizmetleri sağlamaya devam ediyor.

ABD'nin, Suriye politikası

Biden Yönetimi, BM'nin 2254 sayılı kararında öngörüldüğü üzere çatışmaya siyasi bir çözüm bulunmasına yönelik dört politika önceliği belirledi.

Bu maddeler ise şöyle:

1- ABD ve koalisyonun IŞİD’e karşı yürüttüğü kampanyanın sürdürülmesi,

2- Yerel ateşkeslerin desteklenmesi,

3- İnsani yardım erişiminin genişletilmesi,

4- Hedeflenen yaptırımların uygulanması da dahil olmak üzere insan hakları ve nükleer silahların yayılmasının önlenmesini teşvik ederken hesap verebilirlik ve uluslararası hukuka saygı gösterilmesi için baskı yapılması.

ABD bu hedeflerine ulaşmak için; ABD Kongresi tarafından 2014 yılında yetkilendirilen ve IŞİD ile Mücadele Eğit ve Donat olarak adlandırılan fon aracılığıyla mücadele etmeye devam ediyor. ABD'nin bölgedeki ortak gücü ise Kürtler…

Amerika, Suriye politikasını yeniden gözden geçirebilir

Amerika, 2011 yılından bu yana Suriye'nin rejim kontrolünde olmayan bölgelerine 1.3 milyar dolardan fazla yardım sağladı.

Ayrıca ABD, IŞİD ile mücadele kapsamında ise bölgedeki ortak gücü olan SDG'ye de askeri destek sağlamaya da devam ediyor.

Toparlayacak olursak ABD kongresi, özellikle Suriye ile ilgili savunma ödenekleri konusunda artış noktasında yeni bir planlamaya gidebilir.

Ayrıca Suriye ve Irak’ta güçlerine yapılan saldırıların artması sonucu, Gazze-İsrail savaşı ve bölgesel çatışmaları da göz önüne alarak Suriye politikasını yeniden gözden geçirebilir.