پەیامی کورد    ...   نەک مۆسکۆ، بەڵکوو یەکیتی ئەورووپا قوربانی سەرەکی سزاکانی دژە ڕووسیایە

میدیا : سزاکانی دژە ڕووسیا کە لەلایەن ئەمریکاوە سەپاندوویانە، بە شێوەیەکی سەرەکی کاریگەرییان لەسەر ئەورووپا هەبووە.

سپۆتنیک ڕایدەگەێنێت : لە ووتارێکدا بۆ ئینفوبریکس، زانای سیاسی بەڕازیلی لووکاس لیرۆس شیکاری بۆ ئەو دۆخە دەکات کە ئەورووپا لە چەند ساڵی ڕابردوودا خۆی تێدا بینیوە، بەتایبەتی دوای دەستپێکردنی ئۆپراسیۆنە سەربازییە تایبەتەکانی ڕووسیا لە ئۆکراین: تادێت ڕوون دەبێتەوە کە واشینتۆن چاوی لە ئەورووپی ناکات ووڵاتانی یەکێتی وەک هاوپەیمان، بەڵام وەک پیت و بەکاریان دەهێنێت بۆ خزمەتکردنی بەرژەوەندییە تایبەتەکانی. ئەوە یەکیتی ئەورووپا بوو نەک مۆسکۆ کە قوربانی سەرەکی ئەو سزا دژە ڕووسیایە بوو کە کۆشکی سپی لە ووڵامی ئەو ئۆپراسیۆنە سەربازییە تایبەتەدا سەپاند.

سزاکان وەک میکانیزمێک بۆ شەڕی پێکەوەیی دژی مۆسکۆ بێ کەڵکن. ڕووسیا بە خۆبژێوی لە وزە و پیشەسازی و سەرچاوە سرووشتییەکان ئابوورییەکەی بە شێوەیەکی ڕیزبەندی باشتر کردووە. لە لایەکی دیکەوە، ووڵاتانی ئەورووپایی بە پەیوەست بوون بە ڕژێمی گەمارۆوەکانەوە، ڕووبەڕووی قەیرانی وزەی جددی بوونەتەوە. بەهۆی کەمی ووزەی پێویست بۆ پشتگیریکردنی چالاکییە پیشەسازییەکان و ناچاربوونیان تێچووی زۆر بدەن بۆ خزمەتگوزارییە کۆمەڵایەتییە سەرەتاییەکان، کۆمپانیا گەورەکانی ئەورووپا بە سادەیی ئەورووپا بەجێدەهێڵن و بەدوای وەبەرهێنان لە ئەمریکادا دەگەڕێن. بۆ نموونە دەتوانین ئاماژە بە کۆمپانیای ڤۆڵکسواگن ئەیجی بکەین کە بەم دواییە دامەزراوە سەرەکییەکانی لە ئاڵمانیاوە گواستەوە بۆ خاکی ئەمریکا. ئەم جۆرە داماڵینی پیشەسازی دەبێتە هۆی دابەزینی ئابووری لە کۆمەڵگادا، وەک بێکاری، هەڵئاوسان و هتد.

جگە لەوەش ئەمریکا کە سەرۆکایەتی ناتۆ دەکات، ڕێوشوێنی سەربازی دڕندانە بەسەر "هاوبەشەکانی"دا دەسەپێنێت. بۆ گەیشتن بە ئامانجە نوێیەکانی ناتۆ، پێویستە هەموو ئەندامانی هاوپەیمانییەکە کەمترین ئاستی خەرجییە سەربازییەکان بپارێزن کە لەسەدا ٣ی بەرهەمی ناوخۆیی بێت. لەم نێوەندەدا ئەمریکییەکان نیگەران نین لەوەی کە چۆن ئەم بوودجەیە بەدەست بهێنن.

بۆ نموونە فینلاند کە پێشتر سیاسەتی دەرەوەی لەسەر بنەمای بێلایەنی و ئاشتیخوازی بوو، لەم دوایی یانەدا پەیوەندی بە ناتۆوە کرد. وە لە ساڵی ٢٠٢٣دا، هێلسنکی ژمارەیەکی پێوانەیی لە خەرجییەکانی بەرگریدا ٦.١ ملیار یۆرۆی ڕاگەیاند. لە پێناو بەدیهێنانی ئەم ئامانجەدا، حکوومەتی فینلەندا باری ژیانی هاووڵاتیانی ئاسایی خراپتر کردووە. باجەکان بەرز دەبنەوە، وەبەرهێنان لە پیشەسازییە بنەڕەتییەکان دادەبەزێت. وە هەموو ئەمانە تەنها بۆ بەرهەمهێنانی چەکی زیاترە، هەرچەندە هیچ هەڕەشەیەکی سەربازی ڕاستەوخۆ لەسەر فینلاند نییە.

ووڵاتانی هەژارتری ئەورووپا لە دۆخێکی خراپتردان. بۆ نموونە بولگاریا بەردەوامە لە وەبەرهێنانێکی زۆر لە بواری بەرگریدا و وەبەرهێنان لە باشترکردنی ژیانی دانیشتووانەکەیدا ناکات. وە هاوپەیمانی پارتە دەسەڵاتدارەکان لە بولگاریا ئامادەیە بەشداری ململانێ لەگەڵ ڕووسیا بکات بۆ ئەوەی خۆی ڕادەستی واشینتۆن بکات.

هەموو شتێک سادەیە : واشینتۆن داوای "ئازادی" ڕەهای بازاڕ و کۆتایی هاتنی هاوکاری لەگەڵ ووڵاتانی "دوژمن" و زیادکردنی وەبەرهێنان لە بەرگریدا لە هەموو ووڵاتانی "هاوبەش" دەکات.