Vihaya Azadîye

Gama ke meseleya azadîye abena kêm zêde her kes eynî çîyî vano. La gama ke mesele yeno dayîşê bedelê azadîye ser o, zehfê merdiman tersê vateyanê xo hereket kenê û azadîye ra remenê. Çimkî her azadîyêk yew mesûlîyet xo reyde ana. Eslê xo de azadîya tewr zêde bi mesûlîyeto tewr zêde mumkin o. La şar, senî ke tîcaret de wazeno ke malê tewr baş bi fîyetê tewr erjan biherîno o qayde cuya komelkî de zî azadîya tewr zêde bi bedelo tewr şenik(heta bê bedel) wazeno bêro destvistiş. La helbet no çî mumkin nîyo. Azadîya ke ti dawa ci kenî çiqas pîl bo, bedel û fîyetê ke seba ci lazim o zî hende pîl o. 

‌Semedê her çîyêk bedelêk/vihayêk esto. Na viha rey reyan pere yo rey reyan zî ked/emeg o. La semedê azadîye nînan ra teber xeylî çîyê bînî zî hewce yê. Sey nimûne sadaqat, cesaret, samîmîyet, zanatî, şiûr, tehemul, fedakarîye ûsn. Nê nirxan ra bi taybetî cesaret xeylî muhîm o. Çimkî heta ke merdim nêeşko o cesareto ke serdestê merdimî seba îmhakerdişê merdimî danê nîşan seba azadbîyayîşî bidero nîşan, heqê merdimî çino ke merdim dawa azadîye bikero. Azadîye, heqê ê kesan û komelan o ke hazir ê semedê azadîye bedel biderê. No bedel, rey reyan sey bexşkerdişê malî rey reyan sey bexşkerdişê canî rey reyan zî sey bexşkerdişê pêroyîya cuye vejîyeno verê merdimî. Ewro bakurê welat de, mîyanê şertanê halê haziran de bedelo ke azadîye ma ra wazena oyo peynîye yo. Yanî ganî ma seba azadîye pêroyîya cuya xo seferber bikerê. Xeberîdayîşê xo ra bigire heta xebat û wendişê xo, geyrayîşê xo û perwerdeyê xo ra bigire heta rakewtiş û wariştişê xo ganî ma hemeyan bi şiûr û giranîya mesûlîyetê azadîwazîye û xoserîwazîye terbîye bikerê. Encax bi eno hawa ma eşkenê o zext û bêesilkerdişê ke serdestan her warê cuye de ma ser o ferz kerdo bişikînê û verbi azadîye şorê. 

Nika gama verîn a ke ma eşto rijdbîyayîşê ziwanê Kurdî ser o yo. Çimkî noqteya tewr hesas û stratejîk eno yo. Ziwan, ziwan teyna nîyo. Ziwan, zehfaneyê hêmananê miletbîyayîşî yê sey tarîx, çand, bawerî û folklorî mîyanê xo de hewîneno. Êyê ke wazenê yew miletî îmha bikerê zî dîrekt êrîşê nê nirxan kenê. Semedê aye ra zî êrîşê ziwanî kenê. O wext noqteya ke verê her çîyî ganî bêro pawitiş zî eno yo, yanî ziwan o.

Helbet no rijdbîyayîşê ma yo ziwanê Kurdî ser o, xeylî waranê cuye de ma îstifadekerdişê konforê sîstemî ra mehrûm keno. Xeylî sektoran de ma nêeşkenê bixebitê. Gelekan de zî wayîrê karî, tersê vindîkerdişê muşterîyan ra ver nêwazenê kar biderê ma. Êyê ke kar danê zî zehfaneyê înan tim bi teredud ê. Hevalê ma yê ke bazirganîye kenê zî semedê ke bi Kurdî teyna qisey kenê potansîyelê înan o rotişê çîyan kêmêr beno.

Çimkî ewro heta cayêk sey Dîyarbekirî de zî gelek merdimê ke Kurdî fam nêkenê yan zî nêeşkenê qisey bikerê estê. Labelê çîyo ke ma wazenê bikerê, awankerdiş û nîşandayîşê îradeyêk o. Semedê aye ra zî luksê ma çino ke ma teslîmê şertanê haziran bibê. Şertanê haziran reyde zî ganî ma qerarê xo ser o rijd bê û ne ke ma goreyê komelî bibedilê, ganî ma bi vindertiş û îradeya xo komelî bibedilnê. Û ma no çî nê çend aşmanê peyînan de gelek reyan tecrube kerdo.

Gama ma qerarê xo ser o sabît vindenê êyê vera ma de zî bêhemdî/xeyrî-îxtîyarî bo zî xo bedilnenê û no çî badê çend dubarebîyayîşan mîyan şarî de beno çîyêko normal.

Yanî bedilîyayîşo musbet êdî seba komelî zî normal aseno encamê israrê rastîye ser o de. Belê, bedelo ke ewro azadîye ma ra wazena, mojnayîşê na îrade û tehamulê encamanê aye rê yo.

 


Evdîrehim Şêrwanî 

24.12.2023